Je lichaamsintelligentie gebruiken, embodiment & alignment
Embodiment
Met embodiment bedoel ik goed in je lichaam zitten. De meeste mensen hebben geen idee wat dat betekent en weten dus ook niet hoe ze met hun lichaam kunnen samenwerken. En dat is wel heel erg handig om te kunnen. Niet alleen wanneer je lichamelijke klachten hebt, je vaak overbelast voelt of wanneer je in een omgeving met veel druk of spanning zit, maar ook wanneer je je intuïtie en gevoel optimaal wilt inzetten.
Een lichaam geeft veel signalen die de gebruiker informeren over hoe alles verloopt in je lichaam en in je autonome zenuwstelsel. De kunst is om dit goed te leren begrijpen en te benutten, zodat je oerkracht vol door je lichaam stroomt.
Alignment
Doen in het leven wat goed voelt en je twijfels en belemmeringen opheffen die daar soms haaks of tegengesteld op staan, dat is de essentie van alignment. Wat je wil is een duidelijke intentie of een duidelijk doel, zonder tegelijkertijd tegenkrachten te ervaren als twijfel, onzekerheid of angst. Dat doe door je mind zo te gebruiken dat je in je focus geen tegenkracht voelt. Wanneer dat niet lukt heb je dat op te lossen en moet je weten hoe je dat doet.
Wat is de essentie van menselijke ontwikkeling?
Ieder mens wil 'lekker in zijn vel wil zitten' en zoveel mogelijk 'in de flow' zijn. Daarom gebruik ik deze twee begrippen die elkaar versterken om beide doelen via workshops, trainingen en coaching te bereiken.
Embodiment: goed in je lichaam zitten en stromen. Of je er nu van bewust bent of niet, je hebt in je lichaam contracties en fixaties als gevolg van gebeurtenissen in het verleden. Deze verminderen of blokkeren je energiedoorstroom en daar komen vaak lichamelijke klachten van. Wanneer je je lichaam bevrijdt is dat een enorme opluchting. Een lichaam hoort in het algemeen zacht, (veer)krachtig, warm en stromend aan te voelen.
Embodiment gaat ook over je drie breinen. Het 'reptielen' brein; dat effect heeft op je lichaamsfuncties. Het limbische brein; dat zich doet gelden door je emoties en je neo cortex, die als het ware alles bestuurt.
Alignment: het op één lijn komen met jezelf. Op welk onderwerp dan ook; werk, relatie of gezondheid, mis-alignment geeft innerlijke strijd en onzekerheid. Dat hoort bij het leven, maar wanneer je daar in blijft hangen put het je uit. Je bent gewoon jezelf niet. Dat komt omdat je lichaam in contractie gaat en je te weinig voeding krijgt via positieve gevoelens. Wanneer je 'aligned bent', 'ben je er weer'. Je voelt je goed over jezelf, je energie is terug net als je gevoel van innerlijke zekerheid. Goed voor jou en je omgeving.
In het licht van de drie breinen staat alignment voor het op één lijn krijgen van je drie breinen. Alignment kenmerkt zich doordat je vanuit je 'flow' de voor jou juiste impulsen volgt. Het gevolg is dat je meer en meer een gevoel van richting en bevrediging ervaart in je leven.
Het onderstaande model is de basis voor een boek wat ik aan het schrijven ben en de workshops die ik geef. Het model wordt gebruikt door de School voor Coaching.
Uitleg van het drie breinen model
Bewustzijn
Met bewustzijn bedoelen we stemmingen of ‘states of being’ die de eigenaar bepaalde (on)vermogens opleveren. Het begrip is nauw verbonden met de term ‘altered states of consciousness’. Bewustzijn kan zich verruimen of vernauwen, het kan helder worden of vertroebelen, met positieve of vervelende gevoelens als gevolg.
Bewust Zijn
Bewust Zijn gaat over gehecht en onthecht zijn tegelijkertijd, het is een gebalanceerde ‘staat van zijn’, waarbij de kompassen van de breinen allemaal dezelfde kant op wijzen. Ze zijn als het ware uitgelijnd. Die uitlijning is zeer belangrijk voor coaching en innerlijk leiderschap. Pas als onze breinen coherent zijn kunnen we actief in het hier-en-nu waarnemen en reageren. Staan de drie breinen niet op één lijn, dan levert dit vaak stress of onrust op. Of het ontneemt iemand de mogelijkheid om diep te ontspannen. Dit niet op één lijn staan kan het gevolg zijn van onverwerkte ontwikkelingstrauma’s of shocktrauma’s. Trauma’s die soms resulteren in een posttraumatisch stresssyndroom (PTSS).
De keuzemaker
De keuzemaker is degene in ons die kiest. Deze keuzes worden gemaakt op basis van informatie van onze drie breinen.
Neocortex
Dit brein is je ‘mind’. Het stelt je in staat te denken, plannen, problemen op te lossen enz. Het kan gericht zijn op de omgeving of op het lichaam zelf. Het is een digitaal, duaal brein. Het kent tijd en afstand en is in staat om impulsen van de andere breinen te onderdrukken of af te remmen (inhibitie). Dit kan jezelf of je cliënt tijdens coaching in de weg zitten (te veel inhibitie). Het gesprek blijft dan te mentaal. Maar inhibitie kan je cliënt ook helpen om concepten en dingen te begrijpen, zodat gevoelens behapbaar blijven.
Limbisch brein
Dit is het zoogdierenbrein Het is onder andere verantwoordelijk voor je emoties. Het stelt je in staat je verbonden te voelen met jezelf en met de wereld om je heen.
Reptielenbrein
Dit brein is verantwoordelijk voor je autonome zelfregulatie en je vecht-, vlucht- en bevriesreacties. Het stelt je in staat om emoties te tolereren en effectief (dus niet te heftig en overweldigend) te laten passeren in het lichaam.
Lichaam
Hiermee wordt lichaamsintelligentie, het zelfhelend vermogen bedoeld. Het lichaam is in staat om diverse autonome processen tegelijkertijd uit te voeren. Het lichaam kan zichzelf reorganiseren naar een compleet nieuw niveau van autonoom functioneren, maar het kan ook twintig jaar ‘blijven hangen’ in een onafgemaakte vecht- of vluchtreactie. De lichaamsintelligentie kent – in tegenstelling tot de neocortex – geen tijd. We kunnen dus via ons lichaam altijd terug naar een gebeurtenis en daar toevoegen wat er miste zodat de ervaring succesvol wordt afgemaakt. Lichamen kennen geen tijd en geen afstand. Dat betekent dat jouw lichaam een ander lichaam kan voelen en zich kan laten reguleren of synchroniseren. Of je het nu lichamelijk aankan, is voor de natuur niet van belang. De natuur kiest namelijk niet, die is. De keuzemaker kan die synchronisatie wel beïnvloeden door te vertragen, hulpbronnen te in schakelen of zich terug te trekken uit een situatie die te overweldigend is.
De cirkel rond ‘hulpbronnen’
Hulpbronnen zijn essentieel om je cliënt in een veilig proces in balans te brengen. In het model worden drie groepen onderscheiden:
Beelden
Beelden die vrijkomen via de neocortex brein kunnen een enorme opluchting en rust teweegbrengen voor de andere breinen. Stel je voor: Je had een auto-ongeluk in de Ardennen. In plaats van de smalle weg waar je op reed, stel je je nu een brede weg voor. Wat ervaar je vervolgens sensorisch in je lichaam? En wat doet dat qua gevoel met je?
Mensen, dieren, natuur
Bij deze hulpbronnen gaat het om verbinding en gevoelens. Het zijn de steunende krachten van mensen die we echt ervaren (hebben). Doordat ons bewustzijn zich soms vernauwt, vergeten we deze bronnen te gebruiken om weer in balans te komen. Door je deze hulpbronnen aan te spreken:
a) kan je lichaam fijnmotorisch ontladen;
b) komen je emoties weer in balans;
c) worden je gedachten weer helder en rustig.
Wanneer een emotie effectief is afgehandeld – dus niet vanuit overweldiging door een explosie of implosie – komt iemand vanuit zijn bewustzijnsvernauwing weer in zijn ‘Bewuste Zijn’, in het hier-en-nu. Voor coaching is dat essentieel, want bewustzijnsvernauwingen belemmeren mensen in hun bezieling/inspiratie en in hun vermogen om effectief waar te nemen en te handelen. Oude, onverwerkte emoties en stressreacties zijn vaak nog actief in onze breinen en lichaam. Hierdoor zijn we minder aanwezig in het hier-en-nu.
Aanraking
Ons lichaam heeft zich al vroeg aangeleerd (bij de ene persoon meer dan bij de ander) om bij overweldigende gevoelens en/of fysieke overweldiging naar mamma of pappa te rennen voor een knuffel en emotionele support. Dus het fysieke lichaam opnieuw inzetten als hulpbron is in sommige gevallen nodig en effectief.
Je kunt bijvoorbeeld het volgende doen met je cliënt qua aanraking:
a) Laat je cliënt zich voorstellen dat een veilig en liefdevol iemand ‘uit zijn herinnering’ hem aanraakt. Het lichaam reageert daar soms heel duidelijk op vanuit het reptielenbrein.
b) Raak je cliënt niet aan. Ga naast hem zitten i.p.v. tegenover elkaar. Onderzoek of links of rechts beter voelt voor je cliënt.
c) Je kunt eventueel een hand vasthouden of een hand op de rug leggen (aan de achterkant van het hart) als er intense gevoelens naar boven komen.
De essentie van hulpbronnen is: Het gaat er niet om wat er mis is, maar wat er mist.
De cirkel rond ‘visie’
Bij de cirkel rond visie gaat het er om dat de cliënt leert zijn limbische brein ‘aan’ te zetten. Dat betekent dat de neocortex gedurende ongeveer anderhalve minuut een goed gevoel toestaat, dat dit brein wellicht nog niet concreet in beelden heeft uitgewerkt. Dat kan door bijvoorbeeld aan iemand te vragen: ‘Hoe voelt het als je een nieuw huis hebt?’ ‘Welk woord hoort er bij dit gevoel?’ Woorden als geborgenheid, rust, veiligheid of gezelligheid volgen dan. We kunnen vervolgens bij dat woord en dat gevoel blijven. Hierdoor wordt ons limbische brein geactiveerd, komen er eventueel extra beelden en gedachten bij ons op en gaat ons lichaam stromen. Onze breinen werken dan gesynchroniseerd en dat voelt direct goed. Dit vermogen hebben we nodig om effectief met anderen samen te werken en inspiratie (creatieve gedachten) op te doen voor datgene waar we onze mind en ons bewustzijn op richten.
Veel mensen gaan hier echter niet bewust mee om. De neocortex is te dominant en daardoor remmen we te veel (inhibitie) of geven we mentaal ‘te veel gas’, en daardoor loopt ons hoofd voor de troepen uit. We leven dan in de toekomst maar voelen niet meer wat dat met ons doet in het nu.
Een andere verschijnsel is dat ons bewustzijn gefixeerd raakt in ‘wat er mist’ of ‘wat er mis is’. Daardoor voel je je niet goed. Het limbisch of middenbrein krijgt dan niet de kans om gezond ‘aan’ te gaan en een goed gevoel te produceren. We blijven te lang hangen in een onplezierige emotie. De neocortex is dan alleen maar probleemgericht in plaats van creatief, samenwerkend met de andere breinen.
De werkelijkheid is maakbaar vanuit ons innerlijk: We kunnen ons beter voelen als we daarvoor kiezen. Ons brein maakt geen onderscheid tussen fantasie en werkelijkheid. Dat principe is simpel te demonstreren:
a) Kies in je fantasie een plek uit waar je je prettig voelt.
b) Wie is er bij je?
c) Hoe laat is het op de dag en wat voor weer is het?
Deze voorstelling levert voor je breinen genoeg data op om een film te maken met alle positieve gevolgen van dien. Je neocortex maakt prettige beelden, je limbisch brein geeft goede gevoelens af en je lichaam ontspant zich en gaat wellicht meer stromen.
De cirkel rond ‘visie’ staat voor een proactief gebruik van de breinen door de keuzemaker om meer en langer vanuit flow te leven. Het doel is immers om een geïnspireerd leven te leiden in verbinding met jezelf en anderen.